3 tổn thương ở bàn chân do biến chứng bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường là căn bệnh mạn tính nguy hiểm, khi để các biến chứng phát triển có thể đe dọa tính mạng. Trong đó, biến chứng ở bàn chân là một trong các vấn đề thường gặp mà bệnh nhân tiểu đường hay mắc phải. Dưới đây là bài viết chi tiết 3 tổn thương ở bàn chân do biến chứng bệnh tiểu đường

Loét thần kinh ở bàn chân (Diabetic neuropathic ulcer)

Loét thần kinh là một vết thương mở xuất hiện trên bề mặt da dưới lớp biểu bì. Loét này phát triển do sự tổn thương thần kinh ở bàn chân của người bệnh đái đường do đường huyết không được kiểm soát. 

Nguyên nhân là do lượng đường trong máu cao gây tổn thương vi mạch nuôi dưỡng dây thần kinh. Thần kinh bị tổn thương dẫn đến mất cảm giác tại bàn chân. Người bệnh sẽ không nhận biết khi bàn chân có các sang chấn, tổn thương hoặc có vật sắc nhọn đâm, cắt vào. Những yếu tố này gây ra các vết loét ở chân, thường ngày càng sâu hơn và khó lành hơn do vấn đề tuần hoàn máu và miễn dịch kém, biến chứng nhiều sang chấn hơn.

Loét do tắc mạch máu ở bàn chân (Ischemic foot ulcer) 

Loại loét thứ 2 là do sự tắc nghẽn mạch máu nuôi các cơ quan, bộ phận trên cơ thể, trong đó có bàn chân. Đái tháo đường làm hệ tuần hoàn máu hoạt động kém, các mảng xơ vữa bám dính thành mạch gây nên tình trạng thiếu máu nuôi chân, mô chân bị hoại tử và hình thành vết loét.

Người bệnh thường cảm thấy đau nhức, tê buốt vùng loét, vết thương khó lành và hay bị nhiễm trùng nặng. Sau này có thể phải cắt cụt chi phần loét, nhiễm trùng lan rộng.  

Loét nhiễm trùng ở bàn chân (Diabetic infected foot ulcer)

Loét nhiễm trùng là các vết loét ban đầu thường hình thành do loét thần kinh hoặc loét tắc mạch, sau đó bội nhiễm các vi sinh vật gây bệnh khác như vi khuẩn hoặc nấm. Do người bệnh đái tháo đường có hệ miễn dịch giảm sút nên các vi sinh vật dễ dàng xâm nhập, sinh sôi và phát triển mạnh.

Loét chân nhiễm trùng khó lành, dễ lan rộng hoặc hoại tử. Nếu không được điều trị tích cực có thể dẫn tới cắt cụt chi, nhiễm trùng huyết và nhiều biến chứng nặng nề khác.

Như vậy, 3 loại tổn thương thường gặp ở bàn chân của người bệnh đái tháo đường là loét thần kinh, loét tắc mạch và loét nhiễm trùng. Các loét này đều rất nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm.

Câu hỏi và trả lời:

Câu hỏi 1: Làm thế nào để phòng tránh loét chân do tiểu đường?

Trả lời: Để phòng tránh loét chân ở người bệnh đái tháo đường, cần lưu ý các điểm sau:

- Kiểm soát tốt lượng đường trong máu: mục tiêu HbA1c < 7% hoặc glucose máu lúc đói < 130 mg/dL

- Khám sức khỏe định kỳ, tầm soát biến chứng sớm 

- Chăm sóc vệ sinh chân tốt hàng ngày, tránh chân bị khô, nứt nẻ da

- Kiểm tra giày dép và vớ phù hợp, tránh cọ xát, đau nhức chân 

- Cắt tỉa móng chân thẳng, không để móng dày, sắc

Câu hỏi 2: Bàn chân hoại tử do đái tháo đường có chữa được không?

Trả lời:

- Nếu phát hiện sớm khi mô chân chỉ bị hoại tử ở mức độ nhẹ, vẫn có thể cứu chữa bằng các biện pháp kháng sinh, làm sạch vết thương, cắt lọc hoại tử, kích thích tái tạo da lành,..

- Ngược lại nếu để hoại tử lan rộng sâu, ảnh hưởng nhiều mô mềm và xương, khớp thì khả năng cứu chân rất hạn chế, thường phải cắt cụt một phần hoặc toàn bộ chi dưới để tránh nguy cơ nhiễm trùng huyết, tử vong.

- Vì vậy, điều quan trọng là phát hiện sớm và xử lý kịp thời các biến chứng ở chân người bệnh tiểu đường để tránh mất chức năng vận động vĩnh viễn.