9 điều bạn cần biết để phòng tránh bệnh cao huyết áp

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 1/4 dân số thế giới đang phải đối mặt với căn bệnh cao huyết áp. Cao huyết áp thường được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng” bởi nó ít có biểu hiện rõ ràng nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ đe dọa đến tính mạng con người. Vậy tại sao cao huyết áp lại nguy hiểm đến vậy? Làm thế nào để phát hiện sớm và điều trị kịp thời? Dưới đây là 9 điều bạn cần biết để phòng tránh bệnh cao huyết áp

Ai dễ mắc bệnh cao huyết áp nhất? 

Cao huyết áp có thể ảnh hưởng tới bất cứ ai, tuy nhiên những người dưới đây thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn:

- Người lớn tuổi trên 65 tuổi

- Người thừa cân, béo phì  

- Người có tiền sử gia đình mắc bệnh cao huyết áp

- Người mắc các bệnh lý như đái tháo đường, rối loạn lipid máu 

- Người hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia

Do đó, những đối tượng trên cần đặc biệt lưu ý, thường xuyên kiểm tra huyết áp để phát hiện và can thiệp kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm khôn lường.

Ăn mặn là "thủ phạm" gây cao huyết áp?

Việc ăn quá nhiều muối, đặc biệt là muối ăn thông thường chứa nhiều natri clorua sẽ khiến cơ thể giữ nhiều chất lỏng, từ đó làm tăng áp lực lên thành mạch máu, dẫn đến huyết áp tăng cao.

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi người chỉ nên ăn dưới 5 gam muối mỗi ngày (tương đương 1 thìa cà phê). Đặc biệt với người cao huyết áp, lượng muối tiêu thụ mỗi ngày càng phải hạn chế, dưới 2,4 gam.

Bên cạnh đó, nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn như đồ hộp, mì gói,...cũng chứa lượng muối rất cao. Do đó, hãy cân nhắc kỹ khi sử dụng các sản phẩm này để bảo vệ sức khỏe cho chính mình nhé! 

Môi trường sống có ảnh hưởng thế nào đến bệnh cao huyết áp?

Stress do áp lực công việc, tiếng ồn từ môi trường sống ô nhiễm, khói bụi,... đều khiến cơ thể tiết ra nhiều hormon gây hại, dẫn đến tình trạng huyết áp tăng cao. Đặc biệt với người cao tuổi, khả năng thích ứng kém hơn nên môi trường sống càng có ảnh hưởng trực tiếp. 

Chính vì vậy, hãy tạo môi trường sống lành mạnh, tránh stress và căng thẳng thần kinh để giữ cho huyết áp ổn định. Đồng thời, nên tập thói quen vận động, thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng để cơ thể luôn được thoải mái.

Hậu quả của bệnh cao huyết áp nếu không được điều trị?

Nếu không kiểm soát tốt huyết áp, bệnh cao huyết áp sẽ dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm, đe dọa trực tiếp tính mạng con người như:

- Đột quỵ: Xảy ra khi mạch máu não bị vỡ hoặc tắc nghẽn 

- Suy tim: Tim bơm máu kém hiệu quả 

- Suy thận: Thận bị tổn thương nghiêm trọng 

- Đau tim: Đau ngực, nhồi máu cơ tim

- Mù lòa: Mạch máu mắt bị tổn thương gây ra tình trạng mất thị lực 

Ngoài ra, bệnh còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm khác như đái tháo đường, xơ vữa động mạch,..

Chính vì vậy, cao huyết áp cần phải được quản lý, kiểm soát sớm để ngăn ngừa các biến chứng nói trên.  

Cao huyết áp có di truyền không?

Theo các nhà khoa học, gen di truyền đóng vai trò đáng kể trong việc hình thành cơ chế bệnh lý dẫn đến huyết áp tăng cao. Vì vậy, nếu trong gia đình có tiền sử mắc bệnh cao huyết áp ở các thành viên khác như bố, mẹ, ông bà,... thì con cháu rất dễ mắc bệnh.

Đồng thời, môi trường sống, yếu tố dinh dưỡng, lối sống cũng khiến người có gen cao huyết áp dễ dàng “đứt gãy”, biểu hiện rõ bệnh. Do đó, đây là nhóm đối tượng cần sớm thay đổi những thói quen không tốt để “phong tỏa” sự phát triển của căn bệnh này.

Khi nào cần uống thuốc điều trị cao huyết áp?

Khi chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh nhưng huyết áp vẫn không thể kiểm soát ở ngưỡng an toàn (tối đa 140/90 mmHg), bệnh nhân cần phải uống thuốc để kiểm soát bệnh.

Việc lựa chọn loại thuốc và liều dùng cần tuân theo sự chỉ định của các bác sĩ chuyên môn, dựa vào mức độ bệnh, cơ địa của từng người. Điều quan trọng là phải thật sự tuân thủ đúng theo phác đồ để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc điều trị bệnh.

Bài tập nào tốt cho người cao huyết áp?

Các hoạt động thể dục, thể thao nhịp điệu như đi bộ, chạy bộ, leo cầu thang, đạp xe, khiêu vũ,... có tác dụng giúp giảm cân, giảm stress và tăng cường sức khỏe tim mạch. Đây chính là “thần dược” giúp kiểm soát huyết áp một cách hiệu quả và an toàn cho bệnh nhân cao huyết áp.  

Một nghiên cứu của Trường Y khoa Đại học Trung tâm Saint Louis (Missouri, Mỹ) kết luận rằng, chỉ cần dành khoảng 40 phút/ngày thực hiện các bài tập hít sâu, yoga, thiền, tập thể dục nhịp điệu đã giúp làm giảm huyết áp một cách đáng kể ở những bệnh nhân cao huyết áp. 

Giảm cân có giúp huyết áp giảm hay không? 

Thừa cân, béo phì (chỉ số BMI từ 25 trở lên) là nguyên nhân hàng đầu gây cao huyết áp. Theo các nghiên cứu, mỗi giảm 5-10% cân nặng làm giảm trung bình 10 mmHg huyết áp tâm thu và 20 mmHg  huyết áp tâm trương.  

Nguyên nhân là bởi khi thừa cân, tim phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu nuôi khắp cơ thể. Điều này gây áp lực lớn lên thành mạch máu, từ đó huyết áp tăng cao.

Do vậy, giảm cân là giải pháp hữu hiệu nhất để huyết áp được cải thiện đối với những bệnh nhân có chỉ số BMI cao.

Cách đo huyết áp đúng cách tại nhà?

Để đo huyết áp chính xác và đánh giá đúng tình trạng sức khỏe, bạn cần lưu ý:

- Nghỉ ngơi ít nhất 5 phút, thư giãn hoàn toàn cơ thể và tâm trí trước khi đo

- Đo ở tư thế ngồi thẳng lưng, chân chạm đất, hai tay đặt ngang tim 

- Dùng băng quấn quanh cánh tay, vừa vặn với kích thước 

- Thực hiện đo sau 30 phút ăn hoặc uống đồ ngọt, cà phê để tránh ảnh hưởng tới kết quả

- Lặp lại đo đạc 2-3 lần liên tiếp để chọn giá trị trung bình chính xác nhất

- Đo cả 2 tay để so sánh kết quả và phát hiện bất thường 

- Đo đều đặn 1-2 lần/ tuần để theo dõi sự thay đổi huyết áp

Như vậy, qua bài viết trên đã cung cấp những thông tin cần thiết giúp bạn nhận biết và phòng tránh nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp. Hy vọng bạn sẽ có được lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý, kiểm soát tốt cân nặng và tầm soát định kỳ huyết áp để ngăn chặn sự phát triển của căn bệnh này.

Câu hỏi và trả lời:

Câu hỏi 1: Tại sao cao huyết áp được gọi là “kẻ giết người thầm lặng”?

Trả lời: Cao huyết áp được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” bởi nó thường không có dấu hiệu rõ ràng, diễn tiến âm thầm nhưng lại gây ra hậu quả nghiêm trọng như đột quỵ, suy tim, thận. 

Câu hỏi 2: Để kiểm soát huyết áp, chế độ dinh dưỡng nên như thế nào?

Trả lời: Để kiểm soát huyết áp, chế độ dinh dưỡng cần hạn chế muối, chất béo và đường; tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung vitamin, khoáng chất và chất xơ.